Juliette Benzoni - Fiora i król Francji

- Czy mogę ją zabrać ze sobą?

Otoczyła ramieniem Fiorę, która była tak zmęczona, że oparła głowę na jej piersi.

- Nie. Musimy to wszystko przemyśleć. Na razie donna Fiora zostanie odprowadzona do swojego więzienia...

- Sirel - poprosiła młoda kobieta. - Pozwól mi chociaż ucałować mojego synka! Albo... pozwól Leonardzie, by poszła ze mną. Khatoun wystarczy do opieki nad dzieckiem.

- Khatoun zniknęła! - powiedziała Leonarda z nieprzeniknioną twarzą. - Nie wiem, gdzie się podziewa.

- Ach! W takim razie idź szybko, droga Leonardo! Mój mały potrzebuje cię bardziej niż ja... Idź, mówię ci! Nie wolno sprzeciwiać się królowi. Nie zapominaj, że mój los jest w jego rękach.

- Całkowicie się z tym zgadzamy! Straże! - zawołał król mocnym głosem, co spowodowało natychmiastowe otwarcie drzwi komnaty.

Fiora skłoniła się głęboko i przygnębiona poszła za żołnierzami, którzy mieli odprowadzić ją do celi. Zabierała ze sobą obraz Ludwika XI siedzącego z ramieniem na podłokietniku i brodą wspartą na dłoni. Nigdy nie widziała u niego tak surowego wyrazu twarzy i tak lodowatego spojrzenia. Czy on chociaż cokolwiek zrozumiał z tego, co mówiła? Nie była tego pewna...

Jej wątpliwości jeszcze wzrosły, kiedy następnego dnia po południu strażnicy ponownie po nią przyszli. Tym razem zaprowadzono ją do paradnej sali zamku. Kiedy przekroczyła jej próg, zatrzymała się na chwilę zdumiona widokiem, który ujrzała.

Król, ubrany z większą niż zazwyczaj elegancją, zasiadał na tronie pod baldachimem z materiału w kwiaty lilii, w łańcuchu Orderu Świętego Michała na szyi. Otaczali go najbliżsi współpracownicy i dworzanie, wyłącznie płci męskiej, jak zawsze w czasie nieobecności królowej Szarloty. Ucieszyła się jednak, widząc Filipa de Commynes'a stojącego na jednym ze schodków u stóp tronu. Żołnierze gwardii szkockiej strzegli okien i drzwi, a kapitan Crawford stał w odległości kilku kroków od króla, opierając się na długim mieczu...

Kiedy pojawiła się więźniarka, zapadła taka cisza, że dałoby się usłyszeć przelatującą muchę. Powoli szła w stronę króla, zatrzymawszy się dopiero kilka kroków od tronu, by stosownie się ukłonić. Jej serce biło jak oszalałe, była pewna, że wśród całego tego przepychu odbędzie się sąd nad nią. Tak uroczysta audiencja nie mogła zapowiadać niczego dobrego...

Jednak drobny incydent rozluźnił nieco tę ciężką atmosferę. Drogi Przyjaciel, wielki biały chart, ukochany pies Ludwika XI, który jak zwykle leżał u jego stóp na poduszce, wstał, powolnym krokiem podszedł do Fiory i lekko polizał jej dłoń.

Wzruszona tym przejawem przyjaźni pogłaskała jedwabisty łeb, a do oczu napłynęły jej łzy. Czy ten piękny pies był jej ostatnim, jedynym przyjacielem w tym zgromadzeniu? Nawet Commynes wpatrywał się uparcie w czubki swoich butów...

- Do nogi, Drogi Przyjacielu! - polecił Ludwik XI, ale zamiast posłuchać, wielki chart usiadł spokojnie obok młodej kobiety, jakby chciał ustanowić się jej adwokatem.

Król nie ponowił komendy. Gestem polecił Fiorze, by powstała, odchrząknął i w końcu przemówił:

- Panowie, zgromadziliśmy się tutaj, w tym szlachetnym gronie, by być świadkami wielkiej troski, jaką budzi nasza sprawiedliwość. Obecna tu pani hrabina de Selongey, z domu Fiora Beltrami, została oskarżona o zdradę względem

Korony i zamiar zabójstwa względem naszej osoby. Głównym dowodem oskarżenia jest pewien list, ale pani de Selongey absolutnie zaprzecza, by go napisała. Inne przedmioty, dostarczone nam przez osobę trzecią, wskazywałyby raczej na niewinność wymienionej damy.

Przerwał, wyjął chusteczkę i wytarł nos tak hałaśliwie, że w panującej ciszy zabrzmiało to jak pomruk gromu. Nikt nawet nie pisnął. Po chwili kontynuował:

- Uwzględniając przejawy przyjaźni, jakimi obdarzyliśmy panią de Selongey, a jednocześnie uwzględniając fakt, że jej małżonek, kawaler Złotego Runa, zawsze działał względem naszych rządów jak rebeliant, nie umiemy prawidłowo ocenić tak szczególnej sprawy. Dlatego też postanowiliśmy odwołać się do sądu bożego!

Było to tak nieoczekiwane, że ciszę zakłóciły szepty i pomruki, a Commynes, podniósłszy głowę, zawołał:

- Sirel Czy król naprawdę chce odwołać się do tych przebrzmiałych praktyk?

- Jeśli chcesz powiedzieć, panie de Commynes, że wszechmogący Bóg jest przebrzmiały, to niedługo pozostaniesz w moim otoczeniu! - powiedział Ludwik XI z morderczym spojrzeniem. - Spokój więc i nie przerywaj nam więcej! Przez sąd boży nie rozumiemy ordaliów. Hrabina nie zostanie wrzucona do wody, nie będzie zmuszona chodzić, trzymając w dłoniach rozpalone do czerwoności żelazo, ani nie będzie skazana na żadną z tych praktyk, o których nigdy nie mieliśmy dobrego zdania. Jednak obciążające ją oskarżenia zostały wniesione przez dwie osoby... Panie pośle Florencji, czy zechciałbyś podjeść bliżej nas?

W tłumie, na który Fiora nie patrzyła, powstało poruszenie i Luca Tornabuoni, jak zwykle ubrany z przepychem, skłonił się przed królem, a ten szeroko się do niego uśmiechnął. Na jego widok Fiora nawet nie drgnęła. To, że jej dawny ukochany jest tutaj, przed nią, i że należy do jej oskarżycieli, nie zaskoczyło jej. Musiał sobie zadać mnóstwo trudu, by zostać wysłanym przez Lorenza na dwór króla Francji, ale już w czasie ich ostatniego spotkania poczuła, że stał się jej wrogiem i zrobi wszystko, by się na niej zemścić za to, że nim wzgardziła... A ponieważ rzucił w jej kierunku spojrzenie, któremu towarzyszył cień uśmiechu, odwróciła oczy z przygniatającą pogardą...

- Powiedziałeś nam, panie pośle, iż wiesz z pewnego źródła, że pani de Selongey... którą znasz od dawna? - Od dzieciństwa, Sire, i...

- Że pani de Selongey, jak mówiłem, potajemnie wydała na świat, w Paryżu, córkę, w czym nie byłoby nic dziwnego, gdyby poczęcie jej nie dowodziło, że mogła w wielkiej tajemnicy i w celu spiskowania spotkać się ze swym małżonkiem, tym notorycznym rebeliantem?

- Istotnie, Sire. Tak powiedziałem i potwierdzam te słowa, gdyż wiem o tym z najpewniejszego źródła...

- Od jakiejś służącej, tak? Byłej niewolnicy, która była względem ciebie... przychylna?

- Mówisz o Khatoun? - zawoła Fiora, nie potrafiąc się opanować. - O Khatoun, której omal nie zakatowałeś we Florencji, a która teraz miałaby być twoją kochanką?

Kpiący uśmieszek Tornabuoniego sprawił, że miała ochotę skoczyć mu do gardła.

- Dlaczego nie? Jest urocza i biegła w miłosnych igraszkach. Spotkałem ją tutaj pewnego dnia, bardzo zbolałą, gdyż opuściłaś ją, by wałęsać się gdzieś ze swoim służącym. Tyle że ona wiedziała, dlaczego jedziesz do Paryża...

- Owszem, wiedziała, lecz wiedziała także, że nie widziałam się z mężem od dwóch lat. Nie wiem, dlaczego skłamała...

- Skłamała? To ty tak mówisz, piękna Fioro. Zaś jeśli chodzi o mnie...

- Jeśli chodzi o ciebie - rzekł król surowym nagle głosem - to miejmy nadzieję, że możesz podtrzymać swoją... prawdę z bronią w ręku, walcząc z każdym, kto stanie do walki, by bronić sprawy pani de Selongey...

- Pojedynek? Ależ ja jestem posłem, Sirel.

- Poseł, który miesza się w to, co go nie dotyczy, musi zastosować się do naszego prawa jak każdy z naszych poddanych. W każdym razie zamierzamy powiadomić naszego kuzyna, pana Lorenza Medyceusza, o tym, że chcemy skłonić cię, byś swych twierdzeń bronił, stając w szrankach.

- Sirel

- Spokojnie! Nie będziesz sam. Mówiłem o dwóch osobach i sądzę, panie Oliwerze le Daim, że tobie też leży na sercu, by poddać pod sąd boży ten słynny list, który osobiście nam przekazałeś, poświadczając jego autentyczność... i domagając się pewnej posiadłości jako nagrody za tę przysługę.

Z tłumu z kolei wyłonił się przestraszony cyrulik.

- Ależ, Sire, nasz królu... nie jestem rycerzem i nie umiem się bić!

- Nie jesteś rycerzem? A my mimo to ustanowiliśmy cię posłem w Gand? To poważny błąd, który będziemy sobie długo wyrzucać, ale bądź spokojny, zdążymy pasować cię na rycerza przed pojedynkiem...

- Król naprawdę zamierza... wystawić mnie do walki?

- W towarzystwie pana Tornabuoniego. Będzie was dwóch przeciwko jednemu rycerzowi. Ta dziwna koncepcja wynika właśnie z tego, że nie masz wielkiego doświadczenia w posługiwaniu się mieczem.

- Natomiast w użyciu sztyletu, najchętniej od tyłu, nie ma sobie równych! - zawołał Douglas Mortimer, który porzuciwszy swój posterunek, stanął przed Fiorą. - Za twoim łaskawym przyzwoleniem, Sire, to ja będę rycerzem donny Fiory! I zabiję tych dwóch nędzników, jakem Douglas Mortimer z Mortimerów z Glenlivet... I innych też, jeśli król zechce przysłać mi pięciu czy sześciu podobnych wszeteczników!

Och, jaką radością było czuć przy sobie tę spokojną siłę, tego sprawdzonego przyjaciela! Fiora podniosła na Ludwika XI pełne nadziei spojrzenie... ale ten zmarszczył brwi.

- Spokój, Mortimer! Na Boga, jesteś na naszej służbie, a nie na służbie dam! Twoja krew może zostać przelana tylko dla Francji. Dlatego odrzucamy twoją propozycję... Musi się zgłosić inny rycerz. Od wyniku walki zależeć będzie los pani de Selongey... Zostań na swoim miejscu!

Władczym gestem Ludwik XI powstrzymał Filipa de Commynes'a, najwidoczniej gotowego, by stanąć do pojedynku.

- W tak poważnej sprawie - podjął - pośpiech jest niewskazany. Ten, kto stawi się przed nami dokładnie za miesiąc, musi wiedzieć, że jeśli zostanie pokonany, pani de Selongey zostanie stracona i że walka toczyć się będzie do ostatniej kropli krwi. Zatem, panowie, zastanówcie się i rozważcie waszą decyzję...

- Ja już zdecydowałem - wymamrotał Mortimer przez zęby. - Żadna ludzka siła nie przeszkodzi mi walczyć dla niej, nawet jakbym miał odejść ze służby!

Choć Szkot stał bardzo blisko króla, ten kontynuował, jakby nic nie usłyszał:

- Odprowadzić panią de Selongey do więzienia! Nikomu nie zezwalamy z nią rozmawiać.

Kiedy Fiora w otoczeniu strażników ruszyła w kierunku drzwi, zapadła cisza jeszcze głębsza, niż w chwili jej wejścia do komnaty. Cisza ta bez wątpienia wynikała w dużej części z zaskoczenia tak dziwną decyzją: pojedynek decydujący o wyroku, w którym jeden człowiek miał stawić czoło dwóm przeciwnikom? Nawet jeśli ci nie byli zbyt zręczni we władaniu bronią, to było to dziwne pojmowanie równości szans, nie mówiąc o nieco pomniejszonej roli Boga w całej tej sprawie.

Jedynym pocieszeniem dla Fiory było to, że zanim opuściła salę, usłyszała, jak król rozkazuje, aby Tornabuoni i Oliwer le Daim byli strzeżeni dzień i noc w swych mieszkaniach aż do dnia walki. Słaba to jednak była pociecha, bo skoro ani Mortimer, ani Commynes nie mieli prawa walczyć dla niej, pozostał jej ledwie miesiąc życia...

Król jednakże okazał uwięzionej kobiecie pewne miłosierdzie. Nazajutrz dozorca zabrał tacę ze śniadaniem - którego Fiora nawet nie tknęła - a po chwili wrócił z radosną miną.

- Będziesz miała gości! - zawołał. - Miłych gości...

Otworzywszy szeroko drzwi, usunął się na bok, by wpuścić Leonardę niosącą na rękach małego Filipa. Okrzyk radości uwięzionej sprawił, że do oczu zacnego człowieka napłynęły łzy rozczulenia. Przez chwilę stał, wpatrując się w pełen uroku obrazek, który stanowiła Fiora tuląca synka.

- Mój maleńki! Moje kochanie! Mój skarbie! Obsypywała gorącymi pocałunkami twarzyczkę, rączki i krótkie brązowe loczki pokrywające okrągłą główkę Filipa i nadające mu wygląd aniołka... którym nie całkiem był, gdyż niezbyt przyzwyczajony do tak wielkiej wylewności zaczął protestować. Fiora wpadła w popłoch:

- Zrobiłam mu krzywdę?

- Nie - powiedziała Leonarda ze śmiechem - ale zaraz go udusisz. No już, postaw go na ziemi!... A ty, paniczu Filipie, przywitaj się ze swoją matką tak, jak cię nauczyłam!

Dziecko porządnie oparło się na nóżkach i wykonało coś w rodzaju niezgrabnego ukłonu, który zachwycił Fiorę.

- Dzień dobry, pani matko - powiedziało z powagą. - Jak się czujesz?

Jednak ponieważ Fiora przykucnęła, by być na jego wysokości, chłopczyk rzucił jej się w ramiona, wołając:

- Mamo, mamo!.. Tak bardzo za tobą tęskniłem!

- A przecież prawie mnie nie zna! - powiedziała Fiora nad głową syna.

- Zna cię lepiej, niż myślisz. Codziennie opowiadaliśmy mu o tobie i w swoich modlitwach zawsze prosi Boga, by zwrócił mu mamę...

- I tatę też! - poprawiło dziecko. - Jak myślisz, mamo, kiedy on wróci?

- Nie wiem, kochanie. Tata wyruszył w długą podróż, ale masz rację, prosząc Pana Boga, żeby wrócił...

- Nie rozczulajmy się! - powiedziała Leonarda. - A przede wszystkim zostaw na chwilę tego młodzieńca i uściskaj mnie. Nawet ci to jeszcze nie przyszło do głowy!