Juliette Benzoni - Katarzyna Tom 3

- Tak - powiedział przyjaźnie. - Tylko że ja mówię prawdę!

Z tego popołudnia spędzonego pod szlachetnymi łukami katedry Katarzyna zachować miała wspomnienie żywe, acz nieco przymglone, jak sen o świtaniu. Wstrząs, jakiego doznała na skutek ostatnich przeżyć, uczynił ją bardziej drażliwą, bardziej podatną na uderzający kontrast między szarością nędznego tłumu zgromadzonego u stóp wielkiej ambony a triumfalnym blaskiem witraży, przez które słoneczne promienie przeświecały niebieskim i purpurowym światłem. Znajdowało się tu mnóstwo ludzi wznoszących nieprzerwane błagania, proszących niebiosa, by zechciały ich oszczędzić i obdarzyć łaską zagrożone miasto. Niektórzy z nich, może lepiej zabezpieczeni przed plagą, obozowali w katedrze, tak jak to czyniono w czasach wielkich pielgrzymek. Mogło się tak dziać, ponieważ w katedrze, odmiennie niż w innych kościołach, nie było grobowców. Poświęcona wniebowzięciu Najjaśniejszej Panny, chroniąca przed śmiercią, nie mogła być zbrukana obecnością zwłok.

Po okropnej historii w piwnicy złoczyńców Katarzyna znalazła słodycz w kontemplacji tego piękna. Długo modliła się, stojąc, następnie usiadła w kąciku, oczekując zapadnięcia nocy i błagając Boga, aby jak najszybciej zwrócił jej ukochanego Arnolda. Z zabarykadowanej krypty, w której tłoczyli się wokół cudownej studni chorzy, dochodziły jęki i skargi, a mimo to młoda kobieta, zmęczona emocjami, zapadła w końcu w sen.

Śniło się jej, że była sama na pustej, skąpanej w słońcu drodze, czerwonej jak rozgrzane żelazo. Katarzyna biegła nią do utraty tchu, bowiem daleko przed nią kroczył Arnold. Był w swojej czarnej zbroi i maszerował krokiem wolnym i miarowym. Aby go dogonić, Katarzyna biegła, biegła, ale na próżno, gdyż droga wciąż się wydłużała, podczas gdy postać Arnolda malała. Próbowała krzyknąć, ale nie mogła.

Obudziła się i skoczyła na równe nogi, widząc, że jest już noc. Przed ołtarzem płonęły setki świec, spowijając go złocistym blaskiem. Wysoko, na chórze, niskie głosy śpiewały Miserere. Tłum podjął chóralny śpiew.

Sara - modląca się obok Katarzyny - spojrzała na nią. Jej oczy utkwione gdzieś dalej nagle rozbłysły. Podniosła się z miejsca.

- Chodź - rzekła. - Czekają na nas.

Przed kościołem podeszły do Waltera i Anzelma. Błękitne niebo spochmurniało o zmroku, zasnuwając się ciężkimi chmurami zwiastującymi burzę. Poza murami katedry panował nieznośny upał. Do tego dołączał się ciężki zapach dymu. Niemal wszędzie dokoła palono aromatyczne zioła, a nawet trociczki - równocześnie ze zwłokami. Całe miasto wypełniał zapach kadzidła i śmierci, ale otulała je, niczym śmiertelny całun, cisza tak głęboka, że Katarzyna pod jej wrażeniem bała się mówić podniesionym głosem. Szepnęła więc: - Dokąd idziemy?

- Do dzielnicy garbarzy - odpowiedział Walter tym samym tonem. Naszą jedyną szansą jest przejście przez kratę zamykającą rzekę. Anzelm i ja widzieliśmy, że nie jest strzeżona.

Wyszli z bladego cienia rzucanego przez katedrę i podążyli labiryntem krętych uliczek. Czasami, przechodząc obok jakichś drzwi, słyszeli strzępki modlitwy czy łkanie.

Wkrótce znaleźli się nad rzeką, wzdłuż której ciągnęły się garbarnie i warsztaty foluszników*. Anzelm, który kroczył na czele, nadstawiając ucha, zatrzymał się obok niewielkiego mostu w kształcie oślego grzbietu i wskazał nieco dalej wąską bramę w murze, oczywiście starannie zamkniętą.

* Folusznik - rzemieślnik trudniący się folowaniem (pilśnieniem) tkanin.

- To jest tajemne przejście Tire-Veau! - szepnął. - Krata jest poniżej.

Rzeczywiście, odnoga rzeki przepływała pod nim przez grube kraty, by dotrzeć do fosy.

- Musimy zejść do wody - rzekł Walter. - Otworzę kratę, abyśmy mogli przejść. Na szczęście nie ma straży. Mury są w tym miejscu zbyt wysokie.

Anzelm wyjął coś ze swych łachmanów i podał mu.

- Oto pilnik. A teraz życzę powodzenia. Niech Bóg was strzeże!

- Nie idziesz z nami? - zdziwiła się Katarzyna. Odgadła raczej, niż dostrzegła uśmiech dziwnego człowieka.

- Nie, piękna pani, chociaż bardzo bym tego chciał. Ale mam tu swoje sprawy.

- A... dżuma?

- Och, dżuma przeminie! I mam nadzieję, że będę należał do tych, którzy przeżyją.

Jeszcze tylko pochylił się w głębokim ukłonie i oddalił uliczką wielkimi, cichymi krokami.

Walter już był w wodzie i Katarzyna słyszała lekki zgrzyt pilnika atakującego kratę. Wydawała się olbrzymia, a Walter, przyczepiony do niej, z powodu głębokiej wody pracował w bardzo trudnych warunkach.

Robił to wszystko jednak z zimną wściekłością.

Katarzyna nie opowiedziała Sarze o swej popołudniowej przygodzie.

Odczuwała wstyd, jakby zrobiła coś złego, a ponadto za nic na świecie nie wtajemniczyłaby jej w to, co zaszło między nią a Normandczykiem. Sara zaczęłaby lamentować, przysięgać, że tego właśnie się spodziewała i że Katarzyna miała ogromne szczęście, iż jednak ją uszanował. Mimo wszystko młoda kobieta wychodziła z tych przygód jak gdyby podniesiona na duchu i uspokojona. Miała teraz pewność, że Walter ją kocha.

Przekonała się również, jaką ma nad nim władzę i ta scena między nimi była ich tajemnicą. Nigdy nikomu o tym nie opowie! Być może dlatego, że przez sekundę odczuwała przelotną pokusę, by poddać się namiętności, którą w nim odgadywała.

Po godzinie zdyszany i mokry Walter wyszedł na brzeg. Przecięta i połamana krata pozwoli im przejść na drugą stronę. Ogarnął wzrokiem niewielkie nabrzeże, wciąż całkowicie wyludnione, i powrócił do obu kobiet.

- Umiecie pływać?

Obie potakująco skinęły głowami, choć wiele lat upłynęło, odkąd ostatni raz oddawały się temu sportowi. Zresztą było zbyt gorąco, aby myśl o takiej kąpieli miała być niemiła. Podejmując szybką decyzję, Katarzyna ściągnęła suknię.

- Co robisz? - szepnęła zgorszona Sara. - Nie masz chyba zamiaru...

- Rozebrać się? Tak. Zrobię węzełek z ubrania i przepłynę, trzymając je na głowie. To jedyny sposób, aby go nie zamoczyć.

- A... A ten człowiek? - dodała Cyganka, niespokojnie zerkając w stronę Waltera, który już wszedł do wody.

Katarzyna wzruszyła ramionami.

- Ma coś lepszego do roboty, niż patrzeć na mnie! - odparła. Powinnaś zrobić tak jak ja.

- Ja? Wolę umrzeć...

I Sara z godnością zanurzyła się w ubraniu. Chwilę potem Katarzyna też już płynęła. Jej ciało rozbłysło na chwilkę nagością; związała ubranie i umocowała je na głowie sznurówkami sukni. Chłód wody był dla niej rozkoszą. Wyciągnęła się w niej radośnie i przypłynęła do kraty, przy której czekał Walter. Szczupłe ciało młodej kobiety bez trudu prześlizgnęło się przez szczelinę między prętami. W wodzie wyglądało jak jasna, niewyraźna, ale pełna uroku plama, a mętna fala pokrywała je tylko powierzchownie; by nie ulec jego urokowi, Walter płynął z zamkniętymi oczami. Otworzył je dopiero wtedy, gdy lekki szelest rozsuwanych trzcin uświadomił mu, że młoda kobieta schroniła się już przed niedyskretnymi spojrzeniami.

Tydzień później, nieco przed zachodem słońca, Katarzyna, Sara i Walter Malencontre przybyli w pobliże zamku Champtoce i zatrzymali się na chwilę, by podziwiać widok. A najpotężniejsza forteca Andegawenii warta była podziwu. Jedenaście okazałych wież, nad którymi łopotała długa chorągiew koloru złotego, ozdobiona czarnym krzyżem i kwiatami lilii, mury obronne z granitu odbijające się w zielonkawej wodzie spokojnego stawu i w oddali ciemnozielony pas lasu. W pewnej odległości rozsiadło się miasteczko z domami o błękitnych i rudych dachach. Nie wzbudzało ono w Katarzynie zaufania, raczej lęk. Wokół wysmukłej dzwonnicy miasteczkowego kościoła leżało Champtoce, jakby chciało się obronić przed przytłaczającym cieniem zamku. Katarzyna czuła, że z milczących i czarnych wieżyczek odcinających się od ciemnobłękitnego nieba bije smutek i jakiś nieokreślony, złowrogi nastrój. Ogarnęła ją nagła chęć ucieczki, a Sara zapewne także odczuła swoimi wyostrzonymi zmysłami grozę.

- Chodźmy stąd! - szepnęła, jak gdyby jej własny głos ją przerażał.

- Nie - rzekła Katarzyna łagodnie, choć stanowczo. - To tutaj mam odnaleźć Arnolda, muszę zostać.

- Widzisz przecież, że nie ma tu królowej Jolanty. Gdyby była, jej chorągiew zawieszono by nad zamkiem, a nie widzę żadnych proporców królewskich - upierała się przy swoim Sara.

- A jednak - wtrącił Walter - widzę tu kwiat lilii.

Katarzyna, która z przejęciem wpatrywała się w zamek, kiwnęła głową.

- Kiedy król Karol mianował pana de Rais'go marszałkiem, udzielił mu zezwolenia na ozdobienie herbu kwiatem lilii. Te drugie sztandary muszą należeć do pana de Gaona, jego dziadka. W każdym razie, czy królowa jest w Champtoce, czy też nie, musimy tam wejść.

To mówiąc, młoda kobieta stanowczo skierowała mulicę w stronę pękatego barbakanu, który bronił wielkiego mostu twierdzy. Pozostali, chcąc nie chcąc, musieli podążyć za nią. Zwierzęta były - podobnie jak znaczna część bagaży dźwiganych przez juczną mulicę - darem pana Jakuba Bouchera, bogatego mieszczanina z Orleanu, u którego Joanna d'Arc mieszkała i gdzie Katarzyna także gościła. On i jego bliscy żywili dla młodej kobiety prawdziwą i szczerą przyjaźń.

Gdy po wyczerpującej drodze przez równinę Beauce, spustoszoną i spaloną przez wojska, Katarzyna i jej towarzysze podróży dotarli do Orleanu, byli wycieńczeni i wynędzniali do tego stopnia, że mieli ochotę jak zwierzęta położyć się na skraju drogi i czekać na śmierć. Jeszcze tylko Walter znalazł w sobie tyle siły, że niósł Katarzynę, która już nie była w stanie iść. Sara wlokła się jak mogła, wczepiona jedną ręką w pas olbrzyma. Rodzina Boucherów przyjęła ich z otwartymi ramionami, z ową piękną i szczodrobliwą gościnnością, która niegdyś była cnotą dobrze urodzonych. Panie Matylda, matka Jakuba, i Małgorzata, jego żona, były szczęśliwe, że znów widzą młodą kobietę, ale Matylda nie mogła powstrzymać się od uwagi: - Droga hrabino, nigdy nie widziałam jeszcze damy, która by prowadziła taki żywot. Czy pani aż tak kocha wędrówki?

- Po prostu kocham pewnego mężczyznę - uśmiechnęła się młoda kobieta, jak gdyby nie zauważyła skamieniałej raptem twarzy Waltera.

Troje podróżnych zatrzymało się na dwa dni w tym gościnnym domostwie. Wieczory spędzano na niekończących się rozmowach o Joannie. Katarzyna opowiedziała o jej procesie, męczeństwie i chwale unoszącej się znad krwawego płomienia stosu, rozpalającego się nadto od słońca i wznoszącego się ku górze. I wszyscy, państwo i służba, skupieni wokół kominka płakali szczerze, słuchając tej bolesnej opowieści.

Orleańczycy z kolei opowiedzieli potężnemu Normandczykowi o cudownym wyzwoleniu, dniach walk, przerażeniu Anglików i wielkości Dziewicy Orleańskiej odzianej w srebrną zbroję. Leśny człowiek słuchał uważnie, otwierając szeroko oczy, wbrew woli zadziwiając się i zachwycając tą historią krwi, chwały i miłości, w której jego dziki umysł odnajdywał echa starych sag północnych, tętent koni amazonek galopujących w stronę obłoków z przyczepionym do siodeł w kolorze morskim łupem - martwymi wojownikami, którzy zginęli w walce.

Jednak gdy Katarzyna powiedziała, iż pragnie udać się do Champtoce, zapanowała cisza. Po modlitwie, kiedy służba wycofała się do swych pomieszczeń, pani Matylda zwróciła się do Katarzyny: - Moja kochana, nie należy tam się udawać. Miejsce to okryte jest złą sławą, a baron de Rais nie jest mężczyzną, którego powinna odwiedzać kobieta piękna i bogata. A jeszcze mniej - jego dziadka, tego starego łotra.

Czy wiesz, pani, że Gilles de Rais nakłonił Katarzynę de Thouars, by z nim uciekła i poślubiła go, a następnie przejął jej ogromny majątek? Po tym wszystkim porwał swą teściową, panią Beatrycze de Montjean, zagroził jej, że rzuci ją w worku do Loary, by tym sposobem zmusić ją do odstąpienia na jego rzecz dwóch zamków: Tiffauges i Pouzauges. Wszyscy w naszej okolicy wiedzą o tym.

- Jednakowoż królowa się tam udała.

- Nieco do tego zmuszona i nakłoniona. Ci ludzie nie zawahali się zatrzymać jej orszaku i znęcać się nad jej poddanymi. Proszę mi wierzyć, droga przyjaciółko, oni nie obawiają się ani Boga, ani diabła.

Słysząc to, Katarzyna uśmiechnęła się do starej przyjaciółki, objęła ją za szyję i ucałowała serdecznie.

- Pani Matyldo, nie jestem już młódką, a tym bardziej bogatą. Cały mój majątek zawarty jest w tym woreczku przytroczonym do spódnicy, bowiem klejnoty moje pozostały w Rouen pod opieką Jana Sona, do chwili gdy Stefan będzie miał sposobność mi je przywieźć. Nie będę zbyt ciekawym łupem dla panów rozbójników... i wierzę na słowo jego wysokości de Rais'owi. Przysiągł, że wyrwie Arnolda Montsalvy'ego z rąk Richarda Venablesa. Idę o zakład, że dokona tego.