Przewodnik zatrzymał się wreszcie przed olbrzymimi drzwiami zamkniętymi na potężne żelazne sztaby i olbrzymie zamki, przy których siedząc na stołkach czuwali żołnierze oparłszy swe błyszczące lance o mury. Rzucił jakieś słowo przez zakratowanego judasza w drzwiach, po czym prawie natychmiast drzwi się otworzyły, ukazując dość obszerną komnatę o oknach zabezpieczonych tak grubymi kratami, że z ledwością przepuszczały światło.

Umeblowanie w niej było skromne: proste łóżko pokryte szarą serżą, szeroki stół, dwie ławy i kufer bez ozdób. Żadnych dywanów czy tapet. Jedyną ozdobą był wąski, podobny do lejka kominek, na którym płonęło kilka polan, a jedynym zbytkiem szachownica leżąca na stole pomiędzy dwoma postaciami siedzącymi na ławach. Przed kominkiem spał pies z długą sierścią zwinięty w kłębek.

Silny głos de Roussaya powitał Katarzynę.

– Co za niespodzianka, kuzynie! Kiedym się dowiedział o twoim przyjeździe, nie chciałem wprost uwierzyć własnym uszom! Przebyłeś taki szmat drogi z twojego Poitou!

Jednocześnie kapitan zerwał się z ławy i walił przybyłego po plecach, że ten aż się zakrztusił.

– Przybywam w ważnych sprawach rodzinnych, drogi kuzynie – i mam bardzo mało czasu – odparła Katarzyna zniżając głos i nie mogąc oderwać oczu od osoby pochylonej nad stołem i całkowicie pochłoniętej uczonymi kombinacjami gry w szachy.

Wiedziała, że król ma dwadzieścia siedem lat, lecz w rzeczywistości nie wyglądał na nie, choć był silnej budowy, a nawet nieco przysadzisty. Może powodował to kolor jego jasnych jak u dziecka włosów, może świeża cera, może porcelanowy błękit lekko wypukłych oczu.

Poza naturalną elegancją w jego wyglądzie nie było nic, co zdradzałoby królewskie pochodzenie: ubiór jego był zaniedbany, a broda długa. René Andegaweński nie zwrócił najmniejszej uwagi na gościa, bez wątpienia urażony w swej godności królewskiej tupetem jakiegoś tam Jakuba de Roussaya ośmielającego się przyjmować własną rodzinę w jego celi.

Aby przyciągnąć jego uwagę, Katarzyna dodała z naciskiem:

– Proszę usilnie o wybaczenie za moje nalegania, by cię zobaczyć, gdyż obawiam się, że jestem tu intruzem. Lecz, drogi kuzynie... czy nie mogłeś przyjąć mnie gdzie indziej?

– Właśnie rozpoczęliśmy z jego królewską mością partię, którą nieprzyjemnie byłoby przerywać. Zresztą chyba nie wątpisz, drogi Alainie, że poprosiłem króla o pozwolenie. Sire – dodał zwracając się bezpośrednio do więźnia – czy Jego Wysokość pozwoli, że przedstawię mu mego młodego kuzyna, Alaina de Mailleta, który przybywa prosto ze swej prowincji, jak już miałem zaszczyt poinformować?

René Andegaweński uniósł znad szachownicy zimne i obojętne spojrzenie.

– Nie przejmujcie się mną, panowie... zapomnijcie o mej obecności. Ja tu zastanowię się nad naszą partyjką, a wy rozmawiajcie spokojnie siedząc na kufrze na przykład. Dzięki temu – dodał z królewską wyższością – nie będziemy sobie nawzajem przeszkadzać!

– Jego Wysokość jest zbyt łaskawy. Hola, żołnierzu, idź no zobacz, dlaczego nie niosą jeszcze wina, które kazałem przysłać!

Zagadnięty żołnierz wyszedł, a Katarzyna, która nie została zaszczycona choćby jednym spojrzeniem więźnia, ruszyła wraz z Roussayem do wspomnianego kufra. Drzwi zamknęły się z okropnym szczękiem sztab i zamków.

Dla większej pewności Jakub de Roussay podszedł do judasza, po czym odwrócił się i uśmiechnął do Katarzyny, która wyczekiwała na tę chwilę z niecierpliwością...

Wtenczas jednym zrywem runęła do kolan więźnia, zrywając rękawicę z lewej dłoni, by uwolnić grawerowany szmaragd.

– Sire! Racz poświęcić mi chwilę rozmowy, gdyż przysyła mnie tu szacowna matka Waszej Wysokości!

René Andegaweński podskoczył. Ogarnął przerażonym spojrzeniem szczupłą zieloną sylwetkę nowo przybyłego i utkwiwszy wzrok w kapitanie spytał:

– Co to znaczy? Kapitan uśmiechnął się.

– To, że nie ośmieliłbym się wprowadzać do Waszej Wysokości mego kuzyna, choć to dzielny szlachcic... i że oto masz u swych stóp posłańca od twojej pani matki, królowej Yolandy!

– Mojej matki?

– Tak, sire! – podjęła Katarzyna gorąco – od królowej, która zaszczyciła mnie swym zaufaniem, dając mi ten pierścień, na którym widać jej herb... a oto posłanie!

W jej dłoniach ukazał się list, który René chwycił chciwie, rzucił wzrokiem na pieczęć, zerwał ją i rozłożył kartkę, zbliżając ją do świecy.

Jego ręce drżały. Była to bowiem pierwsza wiadomość, jaką po wielu miesiącach dostał od matki, i jego wzruszenie było namacalne. Kiedy skończył czytać i złożył czuły pocałunek na podpisie, zwinął list i zatknął go za żupan. Potem zwrócił się do klęczącej Katarzyny i spoglądał na nią bez słowa, lecz z natarczywością, która stała się dla niej równie nieprzyjemna, jak i jej niewygodna pozycja.

– Sire – zaczęła nie zważając na etykietę, lecz to słowo wywołało magiczny efekt. René otrząsnął się jakby z długiego snu i poczerwieniał.

– Pani! Przebacz mi! – krzyknął do niej chwytając ją za ręce, by ją podnieść z podłogi. – Zachowałem się jak prostak – dodał z uśmiechem. – Pozwalam, by tak piękna dama klęczała u mych stóp!

– Czy wiesz, panie, kim jestem?

Król roześmiał się radośnie i cała ponura atmosfera wieży zniknęła jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki.

– Moja matka anonsuje panią w liście, pani de Montsalvy... i opisuje dość dobrze, sądząc po tym, co mogę zgadywać pod twym przebraniem. Czy uczynisz mi łaskę i zdejmiesz płaszcz i kapelusz, bym lepiej mógł się tobie przyjrzeć. Tak dawno oczy moje nie napawały się widokiem pięknej kobiety, a matka powiada, że piękniejszej od ciebie nie zna...

– Sire – wtrącił z niepokojem de Roussay – niech Wasza Wysokość nie zapomina, że zaraz przyniosą wino i że pani Katarzyna musi pozostać w oczach wszystkich tą osobą, za którą się podaje: moim młodym kuzynem. Jeśli rozpuści włosy, oszustwo zaraz się wyda!

– A więc zaczekajmy na wino, ale potem... potem, och! błagam, niech moje oczy ujrzą prawdziwą twarz kobiety, prawdziwe włosy kobiety... Nie ma nic piękniejszego niż kobiece włosy!... Ale, ale, panie de Roussay, zastanawia mnie jedno: dlaczego zadałeś sobie tyle trudu, by wprowadzić do mnie wysłanniczkę mojej matki, ty, który masz za zadanie pilnować więźnia, ty, który do tej pory spełniałeś swoje zadanie z niezwykłym poświęceniem... zasługującym na najwyższe pochwały twego pana?

Czując kpinę brzmiącą w słowach więźnia i ukryty w niej zarzut, kapitan nastroszył się jak kogut.

– Pani de Montsalvy to wierna i droga przyjaciółka, której nie śmiałbym odmówić niczego. Ponadto dobrze ją znam i wiem, że jest niezdolna mi zaszkodzić lub przyczynić się do zaniedbania przeze mnie obowiązków. Poza tym mogła poprosić o pozwolenie samego księcia Filipa, a on zgodziłby się bez zmrużenia oka!

– A więc – zwrócił się król do Katarzyny z uśmiechem – to wielka pochwała i jak się zdaje, całkowicie zasłużona; wypijmy zatem za tę... tego, który jest jej autorem, bo oto i twoje wino, panie!

W istocie, strażnicy na nowo otworzyli drzwi, by wpuścić służącego niosącego z iście nabożną ostrożnością cynową tacę zastawioną kubkami i omszałą, odkorkowaną butelkę.

– Za każdym razem kiedy król zgadza się zagrać ze mną partyjkę, czyni mi zaszczyt, próbując mego wina! – powiedział de Roussay z dumą.

– Kapitan zna się na winach, a to jest godne królewskiego podniebienia! – potwierdził René.

Służący podszedł do stołu i postawił nań swój ciężar. Wzrok Katarzyny padłszy na jego twarz oświetloną blaskiem świec, zatrzymał się z dziwnym wrażeniem deja vu, jakie wywołują niektóre rzeczy i ludzie.

Podczas gdy człowiek nalewał ostrożnie gęstego burgunda, starała się przypomnieć na próżno, z jakim wspomnieniem związana jest ta prosta i bezbarwna twarz. Była pewna, że nie jest to wspomnienie przyjemne.

Gdy drzwi za służącym się zamknęły, Jakub podszedł do stołu, wziął jeden z kubków i czyniąc ukłon, podał go królowi, który go przyjął, lecz nie wypił od razu. Ogrzewał napój w zagłębieniu dłoni, obserwując odblask świec w ciemnym wnętrzu naczynia i wdychając wydzielający się zapach słonecznego napoju.

– Bukiet jest iście niebiański, lecz barwa pochodzi chyba z piekieł; to kolor krwi, jaką kiedyś widziałem spływającą po posadzce kościoła...

Obraz przywołany przez króla obudził w umyśle Katarzyny lawinę wspomnień. Zobaczyła nagle mały kościółek w leśnej osadzie w pobliżu Châteauvillain wydany na pastwę rzeźników Paniczyka, którymi dowodził kapitan Błyskawica, alias Arnold de Montsalvy. Ujrzała biedne nagie dziewczęta zmuszone do tańczenia pod ostrzami szpad, łupy zgromadzone na ołtarzu i jeszcze... tamtego człowieka siedzącego na ławie i liczącego zdobycze. Człowieka... tego samego, który przed chwilą, odziany w liberię książąt Burgundii, nalewał wina do królewskiego pucharu...

Spojrzała z przerażeniem na krwawy napój w swej dłoni, którego ani ona, ani de Roussay jeszcze nie skosztowali, czekając, aż król uczyni to pierwszy. Jej wzrok padł na króla, który zamknąwszy powieki, podniósł puchar do ust, by skosztować trunku...

I wtedy z krzykiem rzuciła się na niego, wytrącając mu z dłoni puchar, który potoczył się po posadzce opryskując królewskie szaty.

– Ten człowiek... który wyszedł!... Zatrzymajcie go! I przyprowadźcie tutaj!

– Czyżbyś, pani, oszalała? – spytał król patrząc z osłupieniem na czerwoną strugę spływającą w stronę kominka, przy którym poruszył się pies obudzony brzękiem cyny toczącej się po posadzce.

– Przebacz mi, sire!... ale to wino... jestem pewna, że kryje jakieś niebezpieczeństwo!

– Niebezpieczeństwo? Jakie poza upojeniem?

– Pani de Montsalvy widzi wszędzie truciznę i trucicieli! – wyjaśnił de Roussay przepraszającym tonem, który rozzłościł Katarzynę.

– Na co czekasz, panie? Dlaczego nie każesz schwytać tego człowieka? To jeden z ludzi Paniczyka! Jestem tego pewna! Rozpoznałam go! – To powiedziawszy chwyciła puchar stojący na tacy i wręczyła go kapitanowi: – Jeśli mi nie wierzysz, przyjacielu, to sam spróbuj tego wina! W końcu to twoje wino!

Jakub wziął wino, powąchał... i odstawił puchar, po czym bez słowa wyszedł z komnaty, wzywając strażników. Katarzyna została sam na sam z królem.

René wytarł spocone czoło i dłonie, nie patrząc na młodą kobietę, o której jakby całkiem zapomniał. Zmarszczył czoło i zdawało się, że nad czymś się zastanawia.

– Rzekłaś Paniczyk? – spytał po chwili. – Chyba nie ten z Commercy?

– Właśnie ten! Robert de Sarrebruck dla ścisłości.

– To niemożliwe! Jest uwięziony w Bar, w moich włościach za nieustanne rewolty i za zło wyrządzane moim Lotaryńczykom!

– Jeśli nawet był uwięziony, to już nie jest! Uwierz mi, sire, gdyż sama niedawno miałam z nim do czynienia w okolicznościach, które niełatwo przyjdzie mi zapomnieć. Uciekł więc albo został wypuszczony!

– To niemożliwe! Moja małżonka, królowa Izabela, nie zrobiłaby czegoś takiego. Poza tym trzymaliśmy także jego syna jako zakładnika...

– Dałabym głowę za to, że uciekł nie troszcząc się o los syna. Liczył cynicznie, że dzięki znanej dobroci Waszej Wysokości syn nie ucierpi z powodu jego ucieczki. Jeszcze niedawno oblegał Châteauvillain, skąd przybywam, a zachowywał się tam zgodnie ze swoją prawdziwą naturą: jak oczajdusza, rozbójnik, rzeźnik i bandyta! Poza tyra mam powody sądzić, że przebywa w... Dijon i spiskuje przeciwko swemu panu, licząc na śmierć króla, dzięki której chce uwolnić syna. A co do mnie...

Nagle jej słowa przerwało potworne charczenie. René i Katarzyna jednocześnie spojrzeli w stronę kominka; w kałuży wina dogorywał pies, tocząc pianę i przewracając oczami. Król z okrzykiem bólu rzucił się ku zwierzęciu.

– Ravaud... Piesku!... Co ci się stało...

– Musiał wychłeptać trochę tego przeklętego wina, sire – wyszeptała Katarzyna. – Obawiam się, że jednak miałam rację...

– Mleka! Niech ktoś przyniesie mleka! Pani, każ, by przyniesiono mi mleka natychmiast!

– To zbyteczne, panie! Zobacz sam... to już koniec...

Istotnie, po ostatnim skurczu i ostatnim charczeniu ciało psa zesztywniało w ramionach swego pana. Nie żył.

Katarzyna zadrżała, a po jej plecach popłynął niemiły strumień zimnego potu. Gdyby Opatrzność nie pozwoliła jej rozpoznać przebranego służącego, w tej chwili trzy trupy leżałyby na posadzce królewskiego więzienia: ona i jej dwóch towarzyszy... Paniczykowi i jego sługusom najwyraźniej się spieszyło, gdyż trucizna miała oszałamiająco szybkie działanie. A i sam plan był diabelski, gdyż wszystkie podejrzenia o zabicie króla pilnowanego przez Jakuba de Roussaya padłyby na księcia Burgundii. To mogło stać się powodem zażartej wojny między Francją i Burgundią, wojny, której nic nie położyłoby końca...