Margit Sandemo - Przyjacielu, kim jesteś?

Camilla zapadła już niemal w sen, kiedy nagle otworzyła szeroko oczy i z bijącym sercem nasłuchiwała.

W jakiejś części domu zaskrzypiały drzwi.

Fakt, że ktoś otwierał drzwi, nie powinien budzić jej przerażenia, lecz nie były to zwykłe drzwi.

Takie przenikliwe skrzypienie słyszała już przedtem. Jeden jedyny raz jak w niewyraźnym, na wpół zapomnianym śnie.

We wspomnieniu, którego nie udawało się skojarzyć z jakimś konkretnym miejscem.

Camilla ujrzała ponownie ogromną postać siwego mężczyzny, na nowo usłyszała za sobą pewne i zdecydowane kroki, podążające w ślad za nią, kiedy uciekała trzymając chłopięcą rękę w swojej, poprzez krajobraz pełen znieruchomiałych postaci. Las skamieniałych ludzi, przypatrujących się dwojgu uciekającym dzieciom.

Camilla wyciągnęła rękę w stronę nocnej lampki i nacisnęła guzik. Nic się nie zmieniło, ciemność pozostała tak samo nieprzenikniona, meble nadal były tylko niewyraźnymi cieniami. Wyskoczyła z łóżka, niemal nie zdając sobie sprawy z tego, co robi. Drżącą ręką otworzyła drzwi i bezgłośnie wymknęła się na korytarz.

W holu na pierwszym piętrze panowała ciemność jak w studni, światła latarni ulicznych tu nie docierały. Camilla zatrzymała się przy drzwiach, nasłuchując. Wszędzie panowała cisza, dom wydawał się pogrążony we śnie.

Nagle jednak coś wyczuła, raczej intuicyjnie, słabe ciepło, bezgłośny oddech…

Ktoś stał tuż obok niej.

Postąpiła krok, aby się odsunąć.

Wtedy czyjaś dłoń zacisnęła się na jej nadgarstku. Mocno i ostrzegawczo.

Camilla bała się nawet poruszyć.

Drzwi do pokoju Heleny znajdowały się w niewielkiej niszy w holu. Człowiek ten schował się tu widocznie z tego czy innego powodu. I wtedy, z pewnością ku jego zaskoczeniu, pojawiła się Camilla. Miała wrażenie, że nie skrył się w tym miejscu tylko dlatego, że w głębi był jej pokój i chciał znaleźć się blisko niej. Camilla postanowiła czekać, co się stanie.

Poczuła chłód na bosych stopach. Zimne powietrze wdzierało się pod jej nocną koszulę i zaczęła drżeć.

Trzymająca ją dłoń nie zwalniała uścisku.

Nagle Camilla przysunęła się bliżej. Teraz bowiem usłyszała coś innego.

Szybkie kroki w ciemności. Kroki dochodzące z najbardziej odległej części długiego holu. Próbowała przypomnieć sobie, jak wyglądał ten fragment domu. Minęło wiele lat od czasu, kiedy ostatnio tam była.

Po drugiej stronie, tuż obok tylnych schodów, prowadzących na dół do kuchni, znajdowały się pokoje Gregera i Michaela.

Lecz było tam coś jeszcze. Camilla nie mogła sobie przypomnieć. Tymczasem kroki spiesznie przeszły obok, zmierzając w stronę głównych schodów. Ktoś szedł z jakiegoś odleglejszego miejsca w holu, nie od drzwi prowadzących do pomieszczeń chłopców. Tylne schody znajdowały się po lewej stronie. Ale po prawej… co tam było?

Mózg Camilli pracował na pełnych obrotach, kiedy usiłowała wydobyć z pamięci obraz tego miejsca. Małe drzwiczki. Szafa. Stara, nie używana łazienka. Wszyscy bracia mieli już swoje osobne kabiny prysznicowe.

Widziała tam przecież jeszcze jedne drzwi!

Tak! Teraz sobie przypomniała. Próbowała je kiedyś otworzyć, gdy bawili się w chowanego, ale były zamknięte. A kiedy później o nie rozpytywała, otrzymywała wymijające odpowiedzi. „Nie, nie ma tam nic ciekawego”.

Były to duże drzwi, takie jak te do kuchennego wyjścia.

Odgłos tajemniczych kroków ucichł w dole na parterze. Zamiast nich dały się słyszeć w ciemności nowe kroki.

Camilla stłumiła jęk. Nieznajomy objął ją ramieniem, a ona przytuliła twarz do jego koszuli pachnącej świeżością. Znalazła ukojenie, czując ciepło przenikające przez cienką tkaninę. Jakże teraz potrzebowała wsparcia!

Zbliżające się kroki, powolne i ciężkie, zdecydowanie posuwały się w ślad za zbiegiem.

Camilla miała wrażenie, że znowu znalazła się w ciasnej kryjówce, mocno przytulona do płaczącego chłopca. Dzięki niewytłumaczalnej, lecz nieomylnej kobiecej intuicji wiedziała, że tamten chłopiec i mężczyzna obok niej to jedna i ta sama osoba.

Ten sam chłopiec, który pomagał jej i opiekował się nią, lecz nigdy się nie ujawnił.

Ten, który potajemnie odrabiał za nią lekcje, który przekopywał dla niej ogród, wkładał jej do tornistra czekoladki i cukierki. Nie potrzebowała sprawdzać, czy ma bliznę na ramieniu. Wiedziała…

Z wdzięczności, rozpaczy i tęsknoty za bezpieczeństwem Camilla przysunęła się do niego i przytuliła mocno, mocno, wdychając zapach jego ciepłej skóry spod rozpiętej koszuli. Otoczył ją opiekuńczo ramieniem i przytulił twarz do jej włosów.

Ktoś ciężko przeszedł obok i zniknął na dole.

Mężczyzna uwolnił się delikatnie, otworzył drzwi do pokoju Heleny i ostrożnie wprowadził Camillę do środka. Stała nieporuszona, wsłuchując się w odgłos jego kroków cichnących w dole schodów. Przekręciła klucz w zamku. W tych ciemnościach nie było sensu szukania skrzypiących drzwi.

Pół godziny później Camilla, na wpół rozbudzona, krzyknęła ze strachu. Oślepiające światło rozbłysło nagle przed jej oczami. Ach, to tylko z powodu włączonej ponownie elektryczności. Zapomniała przecież zgasić lampkę nocną.

Dziewczyna uniosła się na łokciu i pokręciła w zamyśleniu głową. Czy prądu zabrakło w całym mieście? Ależ nie, widziała światło latarni ulicznych, kiedy bez powodzenia próbowała zapalić nocną lampkę. Tylko w Liljegården nie było światła. Ktoś celowo wyłączył prąd i teraz ponownie go włączył. Może zrobił to jej przyjaciel, a może jednak ktoś inny?

Przynajmniej dwie rzeczy potwierdziły się dzisiejszej nocy.

Przypomniała sobie słowa z listu matki: „A co właściwie się stało, kiedy Camilla miała cztery lata i wróciła do domu całkiem rozhisteryzowana?”

Nieuchwytny wizerunek przerażającego mężczyzny, który gonił ją i tego chłopca, nie był koszmarem sennym. Był rzeczywistym wspomnieniem. To zdarzyło się naprawdę. Niecałe dwadzieścia lat temu…

I miało miejsce tutaj, w Liljegården!

Kiedy Camilla spędziwszy trzy bite godziny w biurze Gregera stwierdziła, że zasłużyła na przerwę śniadaniową, uświadomiła sobie, jak mało właściwie wiedziała o giełdzie i żegludze morskiej. Kiedy Greger mówił, że pierwszy dzień może potraktować ulgowo, nie brał chyba pod uwagę tych wszystkich telefonów z pytaniami, na które nie znała odpowiedzi. Początkowo zacinała się i jąkała, próbując udzielać klientom rozsądnych informacji, w końcu jednak wyuczyła się standardowej repliki, że Greger Franck wyjechał i będzie dopiero jutro, ale może mogłaby przekazać wiadomość? Funkcjonowało to całkiem dobrze do chwili, gdy usłyszała w słuchawce agresywny kobiecy głos:

– Czy zastałam Jego Wysokość?

Camilla na to wyrzuciła z siebie jednym tchem, że nie ma pana Francka, ale może mogłaby… Kobieta odparła sucho:

– Słyszę, że to nie głos Heleny. Kim pani jest?

Camilla wyjaśniła, że przez kilka tygodni będzie zastępować Helenę.

– Ach, tak – odparła krótko kobieta. – Moje nazwisko Franck.

Pani Franck? No tak, była żona Gregera.

Głos mówił dalej:

– Proszę mu przekazać, że jestem już zmęczona tym pustym gadaniem. Teraz żądam działania, a nie mnóstwa pięknych obietnic. Minął tydzień, od kiedy zaręczał, że spodziewa się wielkich pieniędzy, nadal jednak nic z nich do mnie nie dotarło.

Po tych słowach rzuciła słuchawką. Camilla odetchnęła. W jaki sposób przekazać taką wiadomość szefowi? Postanowiła, że zapisze ją dosłownie. O ile rozumiała, żadne z małżonków nie owijało niczego w bawełnę.

Camillę ogarnęło dziwne uczucie. Siedziała tu i rozmawiała przez telefon (zawsze dawała sobie radę lepiej w rozmowach telefonicznych; jej beznadziejny wygląd nie miał wtedy żadnego znaczenia), solidaryzując się w pewien sposób z Gregerem. Tworzyli jakby wspólny front i myśl ta przepełniła ją dumą.

Po lunchu do biura zajrzał Michael, leniwy i opalony. Przyniósł pocztę. Camilla spuściła głowę, zasłaniając włosami spłonioną twarz, ale nie udało jej się opanować drżenia rąk, kiedy przerzucała papiery na biurku.

Michael usiadł naprzeciw niej na krześle dla klienta. Przez chwilę wydawało się, że bawi go obserwowanie jej niepewności i zakłopotania. Potem zagadnął niskim, ciepłym głosem:

– Camillo, moja droga, dlaczego chowasz swoje oczy za tymi włosami? Jedyne, co można dostrzec, to nos i broda, a nie są one najpiękniejszą częścią twojej twarzy. Długie, nieposłuszne włosy dodają uroku Helenie, nie tobie.

Odruchowo zgarnęła włosy za jedno ucho.

– Nie możesz porównywać mnie z Heleną – bąknęła. – Czy przyszła jakaś poczta?

Michael nadal spokojnie obserwował dziewczynę, jakby doszukując się ukrytych zalet.

– Tak, oczywiście – odparł, otrząsając się z zamyślenia. – Mnóstwo rachunków dla Gregera i jeden list dla „pani domu”. To na pewno do ciebie, bo innych kobiet tu nie ma.

Podał Camilli ofertę reklamową, a pozostałą pocztę położył na biurku. Pocałował ją lekko we włosy, mruknął coś pod nosem o rym, że co prawda nie są już dziećmi, ale dlaczegóżby nie kontynuować dawnej przyjaźni, po czym zniknął.

Camilla cieszyła się, że siedziała, poczuła bowiem, że jej kolana stały się dziwnie miękkie. Uśmiechnęła się do siebie, a ponieważ to Michael dał jej list, otworzyła go. Była to napisana na maszynie oferta reklamowa z domu mody „Martha”, proponująca darmowe dobranie odzieży od stóp do głów i ogólne zabiegi upiększające. „Stań się inną kobietą”, brzmiało hasło. „Prosimy zachować tę kartę i zapamiętać swój szczęśliwy numer. Jutro otrzyma Pani nową kartę z wydrukowanym numerem zwycięzcy. A jeżeli nie okaże się Pani tą szczęśliwą, która drogą losowania bezpłatnie będzie mogła skorzystać z naszych porad, zabiegów kosmetycznych i usług fryzjerskich, to być może wygra Pani flakonik perfum jako nagrodę pocieszenia”.

Camilla darowała sobie czytanie zamieszczonych poniżej licznych informacji na temat jubileuszu domu mody. Ech, nigdy nie wygram, westchnęła. Pomyśleć tylko, gdyby udało mi się zwyciężyć? Uśmialiby się do rozpuku. Albo przeprosiliby, że ich zdolności upiększania mają swoje granice, cudów nie potrafią dokonywać. Wsunęła list do przegródki oznaczonej „niezbyt pilne”.

Po południu zadzwoniła Helena.

– Cześć, jak ci leci? – zaszczebiotała radośnie.

– A dziękuję, sytuacja została opanowana. A co u ciebie?

– Świetnie! – zapewniła Helena. – Twój tato jest fantastyczny! On nie potrzebuje żadnej opiekunki, o nie, przynajmniej na razie. Mieszkam tu już pięć dni i jak dotąd jest wspaniale, a on jest tak szlachetny, że czuję się niezręcznie. Czy jest Greger?

– Nie, wyjechał. W tej chwili właściwie jestem sama w domu.

– Czy możesz przekazać braciom ode mnie kilka surowych poleceń?

– Tak, już mam coś do pisania.

– Doskonale. Przypomnij Gregerowi o rzeczach w szufladzie, będzie wiedział, o które chodzi. Powinny zostać wysłane dawno temu.

– Szuf – la – dzie – bę – dzie – wie – dział – sylabizowała Camilla. – Czy coś jeszcze?

– Tak, mam zadania dla wszystkich. Poproś Dana, żeby spytał w barze hotelowym o mój przezroczysty parasol, musiałam go tam zostawić. Phillip natomiast niech jak najszybciej coś zrobi z tą starą jabłonią w ogrodzie. Powiedz mu, żeby ją wyciął, bo moje dwa krzewy różane nie mają żadnych szans. Michaelowi możesz przekazać, że nie udało mi się zdobyć tego co chciał, ale jutro spróbuję znowu. Masz?

Camilla notowała skrupulatnie.

– Myślę, że tak – powtórzyła to, co zapisała.

Helena była zadowolona.

– Wpadnę może do domu w czasie weekendu – oznajmiła. – Chociaż nie sądzę. Życie wielkiego miasta bardziej mi odpowiada. Uważaj na siebie. Nie uwiedź mi chłopców!

Ton głosu Heleny świadczył o tym, że w tym względzie nie obawiała się Camilli ani trochę.

Przy obiedzie Camilla przekazała wszystkie informacje, zawzięcie odgarniając włosy za ucho.

– Ten mały kurzy móżdżek – rzucił Greger, który właśnie przyszedł do domu. – Papiery wysłałem już dawno temu. Powinna o tym wiedzieć.

– O Boże, czy ona znowu zacznie niszczyć ogród? – jęknął Phillip z wyrazem rezygnacji na twarzy. – Czy koniecznie trzeba było sadzić róże właśnie tam?

– Wszędzie zostawia parasole i tym podobne – westchnął Dan. – A ja potem, jak jakiś chłopiec na posyłki, muszę biegać po całym mieście. Przez ostatnie dni wydawało mi się, że tu tak spokojnie. Teraz znam powód.

Michael nic nie powiedział. Wydawał się tylko rozczarowany i zirytowany, że Helena nie zdobyła dla niego tego czegoś.

Camilla przysłuchiwała się rozmowie braci. Wydawali się zmęczeni zachciankami Heleny, ale w ich głosach wyczuwało się ton emocjonalnego zaangażowania. Sama nie wiedziała, co naprawdę czuła wobec Heleny. Oczywiście podziwiała ją, teraz jednak, z dystansu, mogła spojrzeć na nią bardziej sceptycznie niż kiedyś. Istnieją ludzie, którzy mają zbyt silną i tak przytłaczającą osobowość, że inni czują się nieswojo w ich obecności. Być może Helena należała do takich osób. Lecz nie da się zaprzeczyć, że rzadko spotyka się człowieka, który byłby tak aktywny i pełen radości życia jak ona.