Juliette Benzoni - Opal księżniczki Sissi

- A więc widział ją pan?

- Tak, ale ona mnie - nie.

- Tym lepiej. Prawda, że robi wrażenie? Nawet na mnie, a przecież widziałem ją już niejeden raz.

- Kim jest ta dama?

Morosini gotów był dorzucić grosza na posiłki dla ubogich, lecz mnich zdecydowanie odmówił.

- Nie wiem, kim jest, i musi mi pan uwierzyć. Jedynie nasz przewielebny ojciec przeor zna jej nazwisko. Wiemy tylko, że dostała od niego pozwolenie, by tu przychodzić, kiedy tylko zechce. Ale nie pojawia się zbyt często. Ja sam wpuszczałem ją tylko dwa razy.

- Może należała do rodziny cesarskiej...

Ale kapucyn nie chciał nic więcej powiedzieć, i tylko wzruszył głową, po czym, lekko się skłoniwszy oddalił się żwawym krokiem.

Aldo bił się z myślami. Z czystej ciekawości miał ochotę śledzić damę w czerni, by się dowiedzieć, gdzie mieszka. Instynkt mu podpowiadał, że tkwiła w tym jakaś tajemnica, a on przecież kochał tajemnice. Dlatego ukląkł przed ołtarzem i udając, że się modli, czekał aż do chwili, kiedy usłyszał odgłos otwieranych drzwi, przy których czuwał mnich - na progu ukazała się nieznajoma. Aldo zaczekał, aż wyjdzie, po czym pośpiesznie ruszył jej śladem, starając się nie czynić hałasu. Na jego widok kapucyn drgnął, gdyż zdążył już o księciu zapomnieć i miał właśnie zamykać kaplicę.

- A pan jeszcze tu?

- Modliłem się... Proszę mi wybaczyć...

Po krótkim pożegnaniu Aldo jednym susem wybiegł z kościoła, akurat, by spostrzec, jak dama w czerni wsiada do karety, która natychmiast ruszyła. Na szczęście na ulicach panował wieczorny tłok, więc nie jechała zbyt szybko. Dzięki temu oraz za sprawą wysportowanych nóg Morosini bez trudu mógł za nią nadążyć.

Kareta zmierzała przez Kaertnerstrasse w stronę katedry św. Szczepana, lecz po drodze skręciła w Singerstrasse, potem w Seilerstatte, a w końcu w Himmelpfortgasse. Był to dziwny i niepotrzebny objazd - kościół Kapucynów znajdował się blisko - który wycisnął z Morosiniego ostatnie poty i zepsuł mu humor. Ale kiedy książę dostrzegł, że kareta przekracza bramę pałacu Adlerstein, jego ciekawość wzrosła.

Co by to mogło znaczyć? Czyżby stara hrabina gościła przyjaciółkę lub krewną? Biorąc pod uwagę rodzinną fortunę, nie potrzebowała lokatora. Sama nie mogła też być zjawą z krypty, bowiem szczupła sylwetka należała do młodej kobiety. A więc kim była być postać, której powłóczyste suknie zdawały się pochodzić z innego stulecia? Do Wiednia nie trafiły wszak jeszcze nowoczesne zwyczaje i mody, a mimo to...

Ukrywszy się naprzeciwko pałacu w cieniu pierwszej lepszej bramy, Aldo powstrzymywał swój południowy temperament, żeby nie pociągnąć za dzwonek przy drzwiach tajemniczej siedziby. To byłoby nierozsądnym posunięciem: gdyby tajemnicza dama otworzyła, pomyślałaby, że Morosini jest wariatem lub szpiegiem. Poza tym w oknach nie świeciły się żadne światła, a dom wydawał się tak cichy i pusty, że Aldo zaczął się zastanawiać, czy nie śni. Lepiej było stąd odejść... Rzut oka na zegarek utwierdził go w przekonaniu, że należy wracać do hotelu, by zdążyć przebrać się w strój wieczorowy i zjeść co nieco przed wyjściem do opery. Wsunąwszy ręce do kieszeni, ruszył przed siebie smagany wiatrem i deszczem...

*   *   *

Dwie godziny później, wciśnięty w zamówiony w Londynie garnitur, który podkreślał jego muskularne ciało, książę Morosini wkroczył po wspaniałych, marmurowych schodach do Staatsoper, uważanej w Austrii za najważniejszy obiekt kultury narodowej. Ten okazały pomnik kultury, którego budowę zlecił cesarz Franciszek Józef, pozostał nietknięty zębem czasu. Włoskie marmury i złote kandelabry błyszczały w opalizującym świetle kulistych, szklanych kloszy. Jakby zatrzymał się czas... Kobiety w długich sukniach nosiły drogie futra i wspaniałe klejnoty. Nawet jeśli nie wszystkie były prawdziwe. Wiele dam emanowało tym szczególnym czarem, z którego znane były Wiedenki.

Kilka skierowało wesołe spojrzenie na przystojnego obcokrajowca, który z przyjemnością uwodzicielsko zerknął na tę czy tamtą.

Tego wieczoru miała się odbyć wielka gala: wystawiano „Kawalera srebrnej róży", stosunkowo nowe, lecz już sławne dzieło Ryszarda Straussa. Od chwili powstania w 1911 roku znalazło się ono w repertuarze opery, której Strauss był zarazem dyrektorem. Orkiestrę miał poprowadzić słynny niemiecki dyrygent Bruno Walter, w partii marszałkowej występowała Lotte Lehmann, a barona Ochsa - baryton Lauritz Melchior, dwoje najsłynniejszych śpiewaków epoki. Galę miał otworzyć sam kanclerz Seipel.

Bileterka wprowadziła Morosiniego do loży. Zajmował ją samotny mężczyzna w nieskazitelnie czarnym ubraniu, siedzący na wyścielanym aksamitem krześle. Miał twarz zwróconą w kierunku sali, skąd dochodziły szmery rozmów, a w tle słychać było odgłosy strojonych instrumentów. Al-do ujrzał jego siwe, dość długie włosy zaczesane do tyłu i profil oraz monokl. Ponieważ nigdzie nie było widać laski ze złotą rączką, pomyślał, że się pomylił, licząc na to, że spotka tu swego dziwnego znajomego. Ale już po chwili usłyszał znajomy glos: - Niech pan wchodzi, drogi książę! Nie myli się pan, to ja!

Morosini uścisnął wyciągniętą dłoń Szymona Arono-wa i usiadł na sąsiednim krześle.

- Nigdy bym pana nie poznał! - powiedział z podziwem. - Nie wierzę własnym oczom!

- Doprawdy?... Co u pana słychać, drogi przyjacielu?

- Zdrowie w jak najlepszym porządku, ale samopoczucie kiepskie. Prawdę mówiąc, wpadłem w szpony potwornej nudy, co mi się zdarza pierwszy raz...

- Interesy idą marnie?

- Nie, wszystko ma się dobrze, jeśli o to chodzi. Myślę, że... że to pana mi brakowało... i Adalberta! Od końca stycznia nie dostałem od niego żadnej wiadomości.

- Nie mógł wysłać do pana listu, ponieważ... siedział w więzieniu w Kairze.

- W więzieniu? - Morosini zesztywniał. - Czy to sprawa służb specjalnych?

- Ależ nie! - odparł Kulawy. - Ta historia ma związek z Tutenchamonem. Podobno nasz przyjaciel nie mógł się oprzeć urodzie pewnej statuetki wotywnej ze szczerego złota...

Aldo nie wierzył własnym uszom. Wiedział, że przyjaciel ma zwinne palce i zdolny jest do wszystkiego, lecz nie do podłej, pospolitej kradzieży!

- Ale niech się pan nie martwi! Przedmiot odnaleziono i Vidal-Pellicorne został wypuszczony wraz z przeprosinami. Myślę, że wkrótce go pan zobaczy! Od dawna jest pan w Wiedniu?

- Nie, dopiero od trzech dni. Chciałem odwiedzić kilka miejsc, a także zobaczyć cesarski skarb w Hofburgu. Czyż to nie pan twierdził, że opal stanowi jego część?

- Myliłem się. Opal, który wchodzi w jego skład, nie jest tym, którego szukamy.

- A ja zauważyłem, że żaden z klejnotów dwóch ostatnich cesarzy i ich rodzin nie jest eksponowany. Nie udało mi się też dowiedzieć, gdzie mogą się znajdować

- Uległy rozproszeniu i zostały sprzedane. Prywatne klejnoty rodziny cesarskiej zabrał w 1918 roku, na kilka dni przed zmianą rządu, hrabia Berchtold, który zawiózł je do Szwajcarii. Wiele z nich sprzedano i nie byłbym zdziwiony, gdyby się okazało, że pewien pana znajomy bankier kupił kilka z nich... Muszę dodać, że zbadałem klejnoty ślubne księżniczki Sissi, lecz żaden z opali nie był tym, którego szukam.

Nagle rozmowa się urwała. Wychynąwszy poza przepierzenie loży sąsiedniej loży, Aronowa pozdrowiła jakaś niezwykle wystrojona dama, nazywając go „swoim drogim baronem" i plotąc, co ślina na język przyniesie. Tymczasem Aldo zainteresował się pełną po brzegi salą przedstawiającą miły dla oka widok: kobiety całe w satynach, brokatach, aksamitach i żywych kolorach nosiły na odkrytych biustach lub we włosach diamenty, perły, rubiny, szafiry i szmaragdy. Z wielkim zadowoleniem książę stwierdził, że okropna moda dla kobiet na krótkie włosy nie dotarła jeszcze do Wiednia. Wiedeńska śmietanka z pewnością nie czytała do poduszki Chłopczycy, skandalizującej książki Victora Margueritte'a, na której punkcie od roku szalała cała Francja!

Morosini kochał piękne fryzury będące naturalną ozdobą kobiety. Cóż bardziej przyjemnego niż zanurzyć palce w miękkich splotach lub ukryć w nich twarz. Skracanie ich to zbrodnia. Nie miał natomiast nic przeciw czarującym krótkim spódnicom pozwalającym na podziwianie zgrabnych nóg, które do tej pory były zastrzeżone jedynie dla oczu męża lub kochanka.

Burza oklasków przywitała dyrygenta, po czym, kiedy ukazał się kanclerz Seipel, sala powstała, by odśpiewać hymn. Gdy wszyscy usiedli, lampy pogasły, a na sali zaległa cisza.

- Dlaczego umówił się pan ze mną właśnie tutaj? - spytał szeptem Morosini.

- Żeby panu pokazać kogoś, kto się jeszcze nie pojawił. Ale cicho sza!

Aldo zajął się oglądaniem przedstawienia. Kurtyna się uniosła, ukazując czarujące wnętrze buduaru z czasów cesarzowej Marii Teresy w pałacu marszałkowej. Ona sama, ładna kobieta, oddawała się miłosnym gierkom z młodym amantem - Oktawianem. A wszystko to przed wizytą oficjalnych konkurentów, do której zmuszała ją pozycja na dworze. Wśród nich był baron Ochs.

Morosini dał się porwać czarowi i lekkości przewrotnej sztuki interpretowanej przez wspaniałych śpiewaków, kiedy jego sąsiad położył mu dłoń na ramieniu.

- Niech pan patrzy - szepnął. - W loży naprzeciwko... Właśnie weszły tam dwie postaci w czerni: przodem mężczyzna w średnim wieku, który zdradzał fizyczną tężyznę. Nosił rodzaj welurowego surduta na jedwabnej, obszytej sutaszem podszewce na modłę węgierską. Rzuciwszy pobieżne spojrzenie na salę, ustąpił miejsca towarzyszce, którą posadził z wszelkimi oznakami wielkiego szacunku, a sam usunął się w głąb loży. Kobieta była jeszcze bardziej tajemnicza i zwróciła szczególną uwagę księcia. Wyglądała jak arcyksiężna i patrząc na nią, Morosini pomyślał o portrecie księżnej Alby pędzla Goi. Była jednocześnie ubrana i zamaskowana przez czarne koronki: z jej wysokiej fryzury opadał rodzaj mantyli. Nosiła rękawiczki z tego samego ciemnego i lekkiego materiału, który odbijał bladość nieskazitelnej skóry. Żadnych klejnotów, poza błyszczącą magicznym blaskiem broszką wśród pienistych koronek wspaniałego dekoltu.

Aronow, bez słowa, nie odwracając głowy w stronę księcia, wsunął w jego rękę lornetkę z macicy perłowej. Aldo przytknął ją do oczu i skierował najpierw na scenę, na której marszałkowa ubolewała nad upływem czasu, a następnie na lożę. Nieznajoma siedziała nieco z tyłu, jakby unikając bladych świateł rampy. Koronkowa maska nie pozwalała dostrzec rysów jej twarzy, ale po bladym odcieniu skóry, po sposobie trzymania się prosto z dumnie uniesioną głową na smukłej szyi można było się domyślić, że nie jest stara i że w jej żyłach płynie szlachetna krew.

- Niech pan się przypatrzy klejnotowi - szepnął Aronow.

Był to cesarski orzeł wykonany z diamentów, którego korpus stanowił wspaniały opal. Morosini obejrzał go przez lornetkę tak dokładnie, jak tylko to było możliwe, po czym skierował na swego towarzysza pytające spojrzenie.

- Tak, nie myli się pan - wyszeptał Kulawy. - Podejrzewam, że to on!

Morosini potwierdził skinieniem głowy, gdyż nie wypadało rozmawiać, lecz wkrótce, wśród oznak wielkiego entuzjazmu publiczności, skończył się pierwszy akt. Na sali zapłonęły światła.

Tajemnicza nieznajoma cofnęła się jeszcze bardziej w głąb loży i przesłoniła twarz wachlarzem.

- Kto to jest? - spyta! Morosini.

- Słowo honoru, nie wiem - odparł Aronow. - Kobieta o wysokiej pozycji, to pewne, lecz z pewnością niemieszkająca w Wiedniu. W żadnym hotelu jej nie znają i nigdzie jej nie widziano poza operą, i to na dodatek tylko wtedy, gdy wystawiają „Kawalera srebrnej róży". Co nie zdarza się często.

- Dziwne... Dlaczego właśnie „Kawaler..."?

- Proszę się lepiej przyjrzeć jej wachlarzowi.

Ukrywszy się za krzesłami, Morosini skierował lornetkę na wspaniały wachlarz wykonany z ciemnej macicy perłowej i koronki. Na jego rączce tkwiła srebrna róża. Morosini się uśmiechnął.

- Róża! Oto powód jej przywiązania do tej opery. Z pewnością coś jej ona przypomina, wywołuje jakieś wspomnienia...

- Zapewne, ale to tylko pogłębia tajemnicę. Jestem pewien, że klejnot, który nosi, musiał należeć do cesarzowej Elżbiety. Widziałem go na pewnym portrecie i już wtedy miałem świadomość, że środkowy kamień jest tym, którego szukamy. Dodam, że widzę tę damę pierwszy raz w życiu. Już dwa razy mi o niej mówiono, lecz nie byłem pewny, czy dzisiaj przyjdzie. Postanowiłem zaryzykować i zaprosić pana.

- Jestem wdzięczny bardziej, niż pan przypuszcza. Ale chyba nietrudno się dowiedzieć, kto wynajął tamtą lożę?

- Niestety, opera wynajmuje loże na cały rok. Nasza należy do hrabiny von Adlerstein.