Margit Sandemo - Zły Sen

Puściła jego rękę, droga była teraz na tyle szeroka, że mogli iść obok siebie.

Sissel musiała przystanąć, by wyrównać oddech, zbocze okazało się bardzo strome. Na krótką chwilę rozluźniła się i zapatrzyła w przepiękny krajobraz. Srebrzyste jezioro, połyskliwe granatowe góry, a u ich stóp uśpione domy. W tym momencie poczuła ów osobliwy kontakt ze swym towarzyszem, taki sam jak we śnie, i odwróciła się do niego. On także na nią spojrzał i uśmiechnął się przelotnie.

– Rzeczywiście, pięknie tutaj – powiedział łagodnie. – Ale jeśli doszłaś już do siebie, musimy ruszać dalej.

Sissel ogarnęła nagle radość z tego, że on istnieje, że naprawdę jest i że go spotkała. Odczuła palącą potrzebę, by opowiedzieć mu o snach…

O wszystkich? Także i tych najbardziej tajemniczych, których nie znal nikt?

Nie, o nich nie. Przecież nie bardzo wiedziała, kogo w istocie dotyczyły, jego czy też króla podziemnych stworzeń z obrazu Gerharda Munthego.

Ale w głębi ducha dobrze wiedziała, jak jest. Doskonale zdawała sobie sprawę z tego, że zbyt krótko trzymane dziewczęta często w snach i marzeniach na jawie widzą mężczyznę w postaci potwora. „Piękna i Bestia” to ulubiony temat na przełomie wieków, kiedy to kwitła podwójna moralność. Bestię, uosobienie dzikiej zmysłowości, przeciwstawiano zwykle nagiej, niewinnej dziewicy. Podobnie jak na „Ziarnach zapomnienia”, obrazie, który wrył się głęboko w podświadomość Sissel.

Nie, nigdy nie będzie mogła o tym opowiedzieć temu mężczyźnie. Wydawał się taki szlachetny i dobrze wychowany.

Ale kim on, na miłość boską, był? Lub czym? Pojawił się w zaklętej dolinie, tak jak przeczuwała, że stać się musi.

Sissel nie wierzyła w prorocze sny, w to, że we śnie można zobaczyć przyszłość. Uważała, że musi istnieć jakieś bardziej logiczne wytłumaczenie wszystkich tych niezwykłych zdarzeń.

Między drzewami pojawił się budynek, niski domek letniskowy, okna miał zasłonięte okiennicami. Towarzysz Sissel spomiędzy dwóch desek w ścianie wyjął klucz i zaprosił dziewczynę do środka.

Być może Sissel na poły świadomie spodziewała się ujrzeć za drzwiami oświetlony, przytulny pokój ze swego snu, ale tak się nie stało. Tamto pomieszczenie istniało tylko na obrazie Munthego.

W środku unosił się zapach charakterystyczny dla nie zamieszkanego domu, chłodny i wilgotny. Mężczyzna zapalił zapałkę i znalazł lampę naftową. Łagodne światło rozjaśniło pokój. Sissel zobaczyła kominek i ławy. Pokój urządzono przyjemnie, ale nie było tu ścian i podłogi z grubych bali. Zadrżała z zimna.

– Rozpalę w kominku – oznajmił swym spokojnym głosem jej towarzysz. – Dymu nie będzie widać z drogi.

– A co z Martą? – zaniepokoiła się Sissel. – Obiecałam, że zaniosę wiadomość pewnej pani, Marcie Eng. Ona…

– Wiem, wiem – powiedział z uśmiechem. – Marta ma przybyć właśnie tutaj. Przyprowadzę ją. Tu będziecie bezpieczne. Masz ten list?

Sissel zawahała się.

– Skąd wiesz?

– Tomas do mnie zadzwonił. Powiedział, że wyjechały za tobą dwa samochody, i prosił, żebym cię pilnował. I rzeczywiście to było konieczne.

– A więc jesteś… żywym… prawdziwym człowiekiem? – wyrwało się Sissel.

Roześmiał się cicho.

– Oczywiście! Tomas mówił mi przez telefon o twoim szalonym śnie.

Zaczerwieniła się. Dobrze, że nikt nie znał jej całego snu.

Ufnie jednak przekazała mu list, wziął go z jej rąk z uśmiechem.

Pochylił się, żeby rozpalić w kominku, a wtedy Sissel spytała onieśmielona:

– Ale Tomas twierdził, że w uprowadzeniu Marty nie brał udziału nikt poza nim.

Nie odwracając głowy odparł:

– Mówił tak tylko dlatego, żeby mi nie zaszkodzić. Widzisz, jestem policjantem i mogło być ze mną źle, gdyby wyszło na jaw, że nie zgłosiłem usiłowania morderstwa. Przed „uprowadzeniem” Marty długo omawialiśmy tę sprawę z Tomasem. A ponieważ najważniejszym obowiązkiem policjanta jest zapobiegać łamaniu prawa i chronić niewinnych ludzi, a nie zgłaszać przestępstwa, które już zostały popełnione, doszedłem do wniosku, że postąpiliśmy słusznie. Mimo wszystko jednak… Nie wiedzieliśmy nic konkretnego, tylko zgadywaliśmy i wysnuwaliśmy teorie. Wciąż mamy wątpliwości, czy postąpiliśmy właściwie…

Policja! Oczywiście, stąd ten strój! Pokryta plastikiem kurtka, skórzany pas i wysokie buty!

– To znaczy, że masz motocykl?

– Tak. Słyszałaś go dziś wieczorem w dolinie? Nim właśnie przewiozłem Martę, dlatego nie mogła mieć swojego ubrania. Tomas przyniósł jej kombinezon.

Trudno było wyobrazić sobie Martę w kombinezonie. Sissel zastanawiała się, jaki mógł mieć rozmiar.

Wstał i w tej samej chwili Sissel zobaczyła jego lewą rękę.

Nie było na niej wilczych pazurów, zrozumiała jednak, dlaczego nie chciał jej podać. Dłoń była potwornie zniekształcona. Przecinały ją głębokie, deformujące blizny, paru palców brakowało, a pozostałe były sztywne.

Zauważył jej spojrzenie.

– Wypadek – wytłumaczył krótko. – Niestety, było to pierwsze, co zobaczyła Marta, dlatego tak się przeraziła. Nie chciałem jej wystraszyć.

Dłoń rzeczywiście była okropna, ale należała do żywego człowieka, nie do potwora z zaświatów.

– Ta dłoń jest bardzo wrażliwa na zimno – wyjaśnił. – Tej nocy, kiedy zabieraliśmy Martę, akurat wtedy, gdy ty weszłaś na korytarz, założyłem grube skórzane rękawiczki. Dlatego nasunęło ci się skojarzenie z wilczymi łapami.

– W połączeniu z obrazem, który wieczorem oglądałam w książce. Wszystko już rozumiem. Naprawdę zdołaliście przejechać motocyklem przez dolinę?

Uśmiechnął się.

– Kawałek nam się udało, resztę drogi musieliśmy przejść piechotą. Marta doskonale sobie radziła pomimo smutku, który musiał ją dławić.

Sissel poczuła ściskanie w gardle, spuściła wzrok. Ogromnie wstyd jej było za rodzinę, która w taki sposób odwdzięczyła się Marcie za jej wierność. Mężczyzna ujął Sissel pod brodę i popatrzył na nią serdecznie.

– Marta miewa się dobrze – powiedział, jakby czytał w jej myślach. – A ty nie możesz tak stać w przemoczonym ubraniu. Usiądź tutaj w cieple, zdejmę ci kalosze.

Wprawdzie nie bez wahania, ale usłuchała. On ukląkł przed nią i pomógł ściągnąć mokre w środku gumiaki.

Obmacał stopy dziewczyny.

– Pończochy też masz przemoczone, a stopy lodowate. Czy możesz…

– To podkolanówki – odparła zażenowana. – Zaraz sama zdejmę.

Ale on już podciągnął nogawki spodni i zsunął jej skarpety.

– Sissel, wszystko, co masz na sobie, jest całkiem mokre! Możesz się przeziębić. Musisz też ściągnąć spodnie.

– Zrobię to, kiedy już wyjdziesz – oświadczyła prędko.

Wstał i popatrzył na nią zamyślony. W kąciku jego ust pojawił się cień uśmiechu, ale był to uśmiech pełen życzliwości.

– Co się stało? – wyjąkała.

– Podoba mi się twoja skromność. W pewnym sensie dodaje ci godności.

Kiedy Sissel czerwieniejąc pokręciła głową, rzekł łagodnie:

– Słyszałem o surowości, w jakiej zostałaś wychowana, i wiem, że nie było ci łatwo. Marta opowiadała mi o twoim ojcu oficerze. To niedobre dla młodych dziewcząt. Ale muszę już iść. Tu jest klucz do drzwi. Nie wpuszczaj nikogo, dopóki nie przyjdziemy!

Ustalili sygnał i on wyszedł. Sissel rozwiesiła ubranie i buty do wyschnięcia. W maleńkiej łazience znalazła ładny krótki szlafrok frotte i owinąwszy się w niego, siadła przy kominku.

Gdyby ogień nie trzaskał tak przyjemnie i nie napełniał izby ciepłem, z pewnością samotność bardziej by jej dokuczała. Wciąż trwała jakby w oszołomieniu wywołanym ostatnimi wydarzeniami i nie potrafiła przestać myśleć o dwóch rzeczach, w które ciągle właściwie nie mogła uwierzyć: że znów zobaczy Martę i że spotka tego, który w ostatnich dwóch latach uczynił z jej życia zarówno niebo, jak i piekło.

A więc naprawdę istniał! Sissel westchnęła uszczęśliwiona. Starała się przypomnieć sobie, jak on wygląda, lecz nagle okazało się to niemożliwe. Pamiętała jedynie, że jest ciemny, mocno zbudowany i bardzo, bardzo wysoki. Ze przy nim napięte nerwy wprawiają jej ciało w przyjemne, choć zarazem budzące lęk drżenie i że nigdy w życiu nie czuła się taka szczęśliwa. Okropnie się tego wstydziła.

Z pewnością miał rację: winę za to ponosił ojciec. „Gdzie byłaś, Sissel? W mieście? Nie wolno ci tam chodzić! Dziewczyna z rodu Christhede nie wystaje z chłopakami na rogu jak jakaś dziwka”. A kiedy wyjaśniła, że po prostu spotkała kolegów ze szkoły, usłyszała: „Co to za jedni? Nie przedstawiłaś mi ich! Musisz wiedzieć, Sissel, że jeśli okryjesz niesławą rodowe nazwisko, nie chcę cię więcej znać!”

Okryje niesławą! Nils dwukrotnie zdołał ją namówić, by poszła z nim do łóżka. Bo Nilsa akceptował ojciec. „Porządny chłopak, i z dobrej rodziny! Powinnaś się cieszyć, Sissel, że się tobą interesuje”.

Ale ona nie czuła radości, kiedy Nils jej dotykał, tylko wstyd i niesmak. Czy również z winy ojca, który wychował ją surowo, w pogardzie dla miłości cielesnej? Po części tak. Teraz jednak jej serce zwróciło się ku innemu.

Nagle zadrżała. Znów go zobaczy! Już niedługo! Ciało zalała fala gorąca, starała się myśleć o czym innym. O Marcie, z którą wkrótce się spotka.

Co Marta o nich powie? Czy gardzi całą rodziną? Może będzie od niej bił chłód, może przywita ją kamienną twarzą, wyrzutami i słowami oskarżenia?

Sissel przeszedł dreszcz strachu. Zawsze obawiała się ludzkiego gniewu. Może dlatego, że żyła w ciągłym napięciu, że w każdej chwili mogła się spodziewać wybuchu złości ojca, chłodu i obojętności z jego strony.

Naprawdę się starała być taka, jak on sobie życzył, ale nigdy jej się to nie powiodło. Z natury impulsywna, często dawała wyraz swym uczuciom. Gdy się cieszyła, ojciec zawsze wygłaszał jakiś złośliwy komentarz, zabijając całą jej radość.

Milczące błaganie o najdrobniejszy znak miłości dla niej i dla Agnes zawsze pozostawało bez odpowiedzi. Jej życie w chłodnej pustce wypełniały próżne marzenia o kimś, kogo mogła pokochać i kto by kochał ją.

Dłoń wyciągnięta w pieszczocie, para ciemnych oczu, śmiejących się do niej…

O tym śniła przez ostatnie dwa lata.

Przedtem miała Martę, do której mogła się zwrócić, podporę jej dzieciństwa.

A potem Marta zniknęła.

Myśli nie chciały się uspokoić, bezustannie krążyły wokół tego samego tematu.

Usiłowała skupić się na czymś innym, próbowała skoncentrować się na urządzeniu izdebki, ale patrzyła nie widząc obrazów, na których namalowano anioły przy górskim strumieniu, obić z szorstkiego, pasiastego materiału ani pięknych kamieni w kominku. Nieduży stołeczek z obory, wytarty od ciągłego używania, stal na honorowym miejscu przy kominku tuż obok lśniącego nowością „miecha” kominkowego, pomalowanego w niestaranny kwiatowy wzór. Deski na ścianie z rysunkami pstrągów: „Złapany na linkę 20/7/78” i tak dalej.

Ze srebrnego rogu pić jej dali

Nie, nie wolno jej myśleć o tej piosence! Trzeba zająć myśli czym innym! Na przykład książka gości. Nowa, nie zapisana.

Trzy ziarna, zapomnienia do środka wsypali.

Deszcz leje, wicher wieje,

a w skale, w górach na. Północy

trwa zabawa.

Sissel jęknęła i odwróciła głowę w poszukiwaniu czegoś innego, na czym mogłaby się skupić, ale ujrzała tylko ciemną szybę. Poprawiła zasłony i znów usiadła na krześle. Podciągnęła kolana, otoczyła je ramionami, a potem schyliła głowę i przymknęła oczy.

Przez głowę przelatywały jej obrazy… Król podziemnego świata, długa podróż przez mroczną dolinę i jej całkowita uległość w wielkich halach we wnętrzu góry.

W skale chcę żyć i tu umrzeć pragnę…

Wrócił zdumiewająco szybko.

– Marta przyjdzie mniej więcej za godzinę, miała jeszcze coś do zrobienia – oznajmił. – Jej pracodawca ją tu przyprowadzi. Ja wróciłem, żeby sprawdzić, czy z tobą wszystko w porządku.

Sissel wzruszyła jego troskliwość. Obciągnęła krótki szlafrok, starając się przykryć nogi.

– Zimno ci? – zapytał. – Chodź, usiądziemy przy kominku i zaczekamy. Wiele jeszcze powinniśmy sobie wyjaśnić.

– Chyba tak – przyznała, pomagając mu przenieść na podłogę olbrzymią narzutę. Położyła się na niej, oparła na łokciu i zapatrzyła w ogień.

– Przede wszystkim chciałabym się dowiedzieć, co z mojego snu było rzeczywiste – poprosiła.

On zdjął buty oraz kurtkę i ułożył się obok. Sissel za całkiem naturalne uznała, że zachowują się, jakby się znali od wielu lat. Kiedy na nią patrzył, w jego oczach odbijał się ogień.

– Opowiedz mi szczegółowo swój sen, a ja będę cię poprawiać – zaproponował.

No cóż, pomyślała. Są jednak granice tego, co można wyznać drugiemu człowiekowi.

Zaczęła mówić:

– Znalazłam się w ciemnym szybie i wiedziałam, że muszę się stamtąd dostać do domu. Próbowałam wspinać się na ściany, ale nagle otworzyły się jakieś drzwi i zaczęłam opadać w dół.